دنیای متاورس

متاورس چیست ؟

 متاورس چیست و دقیقا چه هدفی رو دنبال می کنه؟ متاورس (Metaverse)  یک واژه‌ مرکب متشکل از meta به معنی فراتر و universe به معنی جهان هستش و از همین رو می تونیم این کلمه رو فراتر از جهان ترجمه کنیم. این اصطلاح نخستین بار در کتاب علمی‌تخیلی سقوط برفی (Snow Crash)  با نویسندگی نیل استفنسون امریکایی در سال ۱۹۹۲ به کار برده شد. استفنسون از واژه متاورس برای توصیف  واقعیت مجازی استفاده می کرد که در اون قهرمان داستان در قالب آواتار خودش با بقیه معاشرت می‌ کنه، خرید می‌کنه و حتی دشمنان دنیای واقعی خودش رو شکست میده. البته مفاهیم واقعیت مجازی و دنیایی شبیه متاورس پیش از کتاب سقوط برفی، در سال 1984 و با رمان نورومنسر (Neuromancer)  نوشته ویلیام گیبسون مطرح شده بود. در واقع پروژه Metaverse شبکه ‌ای گسترده از محیط‌ های مجازی همیشه فعال و آنلاینه که افراد می تونن در قالب آواتار خودشون یا به کمک عینک ‌های واقعیت افزوده با همدیگه و اشیا دیجیتال اطراف ارتباط برقرار کنن. به عبارتی ترکیبی از واقعیت مجازی، بازی آنلاین چندنفره و وب‌گردی.

متیو بال، رییس سابق استراتژی و سرمایه گذار در آمازون استودیوز، پروژه متاورس را با هفت ویژگی توصیف می کنه. متاورس همیشه فعال و روشنه، با وجود اینکه یک واقعیت مجازی هستش اما به ‌صورت زنده و در زمان واقعی تجربه میشه، محدودیتی در جلب مخاطب نداره، دارای اقتصادی مستقل و پویاست، در سرتاسر پلتفرم ‌های دیجیتالی و فیزیکی گسترده شده، امکان انتقال ارز های دیجیتال در این پلتفرم‌ وجود داره و محتویات اون توسط کاربران و شرکت‌ های بزرگ ایجاد میشه.

شبکه متاورس و واقعیت مجازی اون چطوری کار می کنه؟

حالا که یک دید کلی از مفهوم پروژه Metaverse پیدا کردیم و متوجه شدیم که Metaverse چیست، بریم سراغ نحوه کار این شبکه. وقتی چراغ‌ های خونه رو روشن می کنیم یا تلویزیون تماشا می کنیم می دونیم که این برق و جریان الکتریسیته هستش که این وسایل و دستگاه ها رو به کار میندازه، البته معمولا کمتر پیش میاد که به طرز کارشون فکر کنیم. به شکل مشابه، هوش مصنوعی، سنسور ها و ارتباطات بین پلتفرم های مختلف «جریان برقی» خواهند بود که پروژه Metaverse و واقعیت مجازی اون رو به کار می‌اندازن. در آینده‌ای نه چندان دور، دنیای مادی و فیزیکی ما به بستر حجم عظیمی از داده ها تبدیل میشه که می تونیم اونا رو با سرعت خیلی بالایی توسط کامپیوتر ها پردازش کنیم، مفهوم جدید تری از فضای مجازی شکل خواهد گرفت. فضای مجازی رو تصور کنید که میشه روی عناصر سازنده کلیک کرد یا در میانشون قدم زد و مثل سرچ گوگل، جستجو کرد. در این دنیا رابطه ها و متد ‌های جدیدی برای حرکت و ایجاد محتوا شکل خواهد گرفت و ما، واژه‌ ها و حتی معماری جدیدی برای میزبانی از نسخه دیجیتال خود و دنیای دیجیتال اطرافمون ایجاد خواهیم کرد. این همگرایی و آمیختگی جدید بین دنیای فیزیکی و دنیای دیجیتالی مبتنی بر اینترنت های 5G، 6G، پردازش کوانتومی و پردازنده های قدرتمند گرافنی خواهد بود و عینک های واقعیت مجازی دریچه ورود به این دنیای جدید را باز خواهند کرد.

پروژه Metaverse   و واقعیت مجازی اون به توصیف بسیاری از صاحب نظران حوزه فناوری های دیجیتال، جانشین اینترنت امروزی خواهد شد، البته نه صرفا به ‌عنوان یک مقصد واحد که تمام افراد قرار است روزی به اون وارد بشن، بلکه شبکه ‌ای پیچیده، تشکیل شده از میلیون ‌ها مقصد، صد ها نمایه و ده ‌ها مرورگر بزرگ و قدرتمند. اینترنت مجموعه گسترده ای از پروتکل ‌ها، فناوری ‌ها، شبکه های ارتباطی و زبان ‌ها، به ‌علاوه دستگاه ‌هایی برای دسترسی به آن و محتوا هستش. متاورس هم به همین شکل خواهد بود.

مفاهیم کلیدی در پروژه متاورس

اگر بخوایم بیشتر در مورد پروژه متاورس و واقعیت افزوده بدونیم بهتره که با سه مفهوم کلیدی اون آشنا بشیم. یعنی مفاهیم حضور (presence)، تعامل پذیری (Interoperability) و استاندارد سازی (Standardization)

حضور یا presence عبارت است از احساس بودن در فضای واقعیت مجازی به شکل واقعی و ملموس و در کنار سایر افراد. نتایج چند دهه تحقیق نشان میده که کیفیت تعاملات آنلاین با ایجاد حس حضور واقعی در این فضا رابطه مستقیم داره. این حس حضور از طریق فناوری ‌های واقعیت مجازی مثل نمایشگر هایی که روی سر قرار می‌گیرن، ایجاد میشه. مفهوم کلیدی دوم در ارتباط با متاورس تعامل‌ پذیری هستش. خب حالا مفهوم تعامل پذیری در متاورس چیه؟ تعامل‌پذیری در واقعیت مجازی به این معناست که ما در متاورس می‌تونیم از مقصدی به مقصد دیگر بریم، درحالی‌که تمام دارایی ‌ها و عناصر دیجیتالی خود اعم از آواتار و آیتم‌های مجازی جمع‌آوری‌ شده رو به همراه داریم. مثلاً می‌ تونید پوسته اسلحه ای رو که در بازی کانتر استرایک خریدین، در بازی فورت نایت استفاده کنین یا از طریق فیسبوک و بقیه سوشیال مدیا ها به دوستانتون هدیه بدید. یا مثلاً می تونید با ماشینی  که در بازی راکت لیگ یا حتی وب ‌سایت پورشه طراحی کردین در بازی روبلاکس مسابقه بدید. میرسیم به مفهوم سوم که استاندارسازی هستش. این مفهوم قابلیت تعامل ‌پذیری بین پلتفرم‌ ها و سرویس ‌های مختلف  در سرتاسر شبکه متاورس رو ممکن می‌کنه. استاندارد هایی که برای متاورس در نظر گرفته شده، استفاده گسترده از اون رو در سرتاسر دنیا ممکن می کنه.

تحقق متاورس، کی و چه زمانی ؟

از نظر خیلی از افراد، ما همین الان هم به ‌نوعی در متاورس و دنیای توام با واقعیت افزوده زندگی می‌کنیم. چرا که بخش قابل توجهی از زندگی ما کاملا دیجیتالی شده. اما احتمالا زمان نسبتا زیادی باید بگذره تا در دنیای واقعی، متاورسی در حد و اندازه فیلم «بازیکن شماره ۱ آماده» شاهد باشیم. چون که هنوز موانع متعددی برای تحقق متاورس وجود داره. بزرگ‌ترین مانع شاید محدودیت‌ های سخت‌افزاری و قدرت پردازش کنونی باشه. در حال حاضر، شبکه جهانی اینترنت و قابلیت ‌های پردازشی در سراسر جهان هنوز قادر به پشتیبانی پایدار از دنیای دیجیتال و واقعیت افزوده در این سطح جهانی نیستن که بتونن همزمان میلیون ها کاربر رو مدیریت کنن. البته حتی اگه این سطح از شبکه و قدرت پردازشی موجود باشه، مصرف انرژی چنین فرآیند هایی هم برای شبکه ‌های برق و هم برای محیط ‌زیست مشکلات فراوانی ایجاد خواهد کرد.

با وجود همه این چالش ها و مشکلات، متاورس و واقعیت افزوده اون به احتمال زیاد اجتناب ‌ناپذیر خواهد بود. گر چه کاربران آینده ممکنه این فناوری رو تنها تحت ‌عنوان اینترنت بشناسن ولی نکته اینه که قرار نیست برای گذار از عصر اینترنت به متاورس دکمه ‌ای فشار داده بشه. بلکه متاورس به‌تدریج توسعه پیدا می کنه و دنیا رو فرا می گیره. همونطور که هیچ کس متوجه گذر از اینترنت نسل اول به نسل دوم نشد، توسعه و پیشرفت متاورس هم با حضور گسترده ‌تر افراد در دنیای مجازی و پیوند زدن هرچه بیشتر هویت شون به زندگی  دیجیتالی و مجازی، به‌طور طبیعی اتفاق خواهد افتاد.